Stanisław Igar
1918-1987
Urodził się w Płocku, 14 lipca 1918 roku jako Czesław Kubiak. Aktor, reżyser, pedagog. W czasie wojny słuchacz konspiracyjnego PIST-u. Był aktorem teatrów w Warszawie, w Olsztynie, we Wrocławiu i w Krakowie, gdzie też wykład w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej, im. Ludwika Solskiego.
Grał wiele, bardziej i mniej znaczących, ról w polskim kinie; u W. Marczewskiego, B. Sass, J. Kawalerowicza czy G. Lasoty. Jedną z największych była rola Grünspana w „Ziemi obiecanej” w reż. Andrzeja Wajdy (premiera 21 maja 1978). Ale zobaczyć, go można również m.in. w takich filmach jak: „Parada oszustów”, „Zimne ognie”, „Rekolekcje”, „Zmory”, „Wyrok śmierci”, „Krzyk”, „Austeria” i „O-bi, o-ba: Koniec cywilizacji”.
A także w serialach fabularnych: „Podróż za jeden uśmiech”, „Ziemia obiecana”, „07 zgłoś się”, „Noce i dnie”, „Królowa Bona” i „Hotel Polanów i jego goście”.
Jak pisze Jan Bolesław Nycek, który – pod koniec życia aktora – przeprowadził z nim wywiad: Był płocczaninem z krwi i kości. Zachował do Płocka wielki sentyment. Zapytany o perfekcyjny „żydowski zaśpiew”, którego użył budując postacie Grünspana czy Apfelgruna w „Austerii” odpowiadał: Do dziś dźwięczy mi w uszach nawoływanie na obiad matek moich żydowskich kolegów. Kamienica przy ul. Sienkiewicza 46, w której mieszkał, przylegała nieruchomości jednej z najbardziej zasłużonych rodzin żydowskich w Płocku – Sarnów.
Choć nigdy nie grał w Płockim teatrze, to – jako już znany aktor – przyjechał do rodzinnego miasta, aby zagrać epizod, rolę ministra przemysłu chemicznego w debiucie kinowym Krzysztofa Kieślowskiego. W „Bliźnie” ma dwa wejścia. Jedno w warszawskim gabinecie ministerialnym, drugie – na kombinacie (czas: 01:20:31) na szczycie jednej z instalacji, gdzie przeprowadza prywatną rozmowę z dyrektorem Bednarzem (Franciszek Pieczka).
Minister: – Dobrze to wszystko wygląda tak z daleka, co?
Bednarz: – Wszystko jednak zależy od ludzi, panie mistrze. (…)
Minister: – Podobno zrobił pan tu straszną czystkę?
Bednarz: – Zrobiłem.
Minister: – A co z lasem?
Bednarz: – Coraz mniejszy… Pan mi coś chciał powiedzieć, panie ministrze?
Minister: – Ja myślałem, że to pan?
Bednarz: – Chciałbym się zwolnić z tej pracy, panie ministrze.
Minister: – Czy to prywatna rozmowa?
Bednarz: – Nie zrobiliśmy tutaj wszystkiego. Ja też. Tego co chcieliśmy. Myślę, że wystartowaliśmy z błędem. Nie chciałbym tego ciągnąć, powiększać. A kłamać nie chce.
Minister: – Pan czuje się winny?
Bednarz: – Nie. I to jest najgorsze. Tylko głupi.
Minister: – Bardzo pan twardy. (…)
Bednarz: – Przyjmuje pan moją rezygnację?
Minister: – Nie. Pan musi tę robotę skończyć z sercem. Tak jak pan ją zaczął.
ŹRÓDŁA:
- Artystyczny Płock, Mirosław Łakomski, ViaArtCity, Płock 2019
- Wikipedia.pl
- dziennikteatralny.pl
- Filmpolski.pl
ZDJĘCIA
Stanisław Igar i Franciszek Pieczka, kadry z filmu Blizna Krzysztofa Kieślowskiego ze zdjęciami Sławomira Idziaka